NRC-Next check: 'HNW levert miljarden op: ongefundeerd'

22 november 2012

Afgelopen week vond de week van Het Nieuwe Werken weer plaats. Voor NRC-Next checkt reden om eens te kijken wat er klopt van de diverse claims die ook deze week weer verschenen over de opbrengsten van HNW. Niet geheel tot onze verrassing was het oordeel van NRC-Next over de claims: ongefundeerd.

Kanttekeningen

Naar aanleiding van het artikel zijn ons inziens de volgende kanttekeningen te plaatsen bij de ontwikkeling van HNW in ons land:

1. Er is geen duidelijkheid over wat we onder HNW verstaan. Velerlei aanpakken, inclusief initiatieven die zich enkel richten op kostenreductie, worden eronder geschaard;
2. Het HNW-debat is een debat van believers en non-believers. Men roept doorgaans maar wat en heeft (veel) te weinig oog voor de context die maakt of HNW al dan niet werkt;
3. Veel organisaties lijken zich onvoldoende te realiseren waar ze op intekenen als ze kiezen voor HNW. Vaak gaat men voor de quick wins en wordt er (te) weinig energie in het implementatieproces gestoken. De impact wordt onderschat;
4. Er wordt geen geld uitgetrokken voor wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van HNW. Er zijn veel claims over de opbrengsten van HNW, maar die zijn boterzacht. Naar nadelen wordt nauwelijks omgekeken.

Veel lelijke eendjes

Nadeel hiervan is dat een in de kern goed ogend initiatief - want aansluitend op moderne managementopvattingen en maatschappelijke ontwikkelingen - een slechte naam kan krijgen vanwege de vele ‘lelijke eendjes’ die onder de HNW-vlag meedobberen. Dat is jammer. Een in potentie interessant werkconcept, dat de concurrentiekracht van BV Nederland mogelijk kan vergroten én het werk mogelijk een stukje leuker zou kunnen maken, kan zo makkelijk verzanden.

Dat er geen geld wordt uitgetrokken voor wetenschappelijk onderzoek mag ogen als preken voor eigen parochie. Maar stel dat de door PwC begrote baten (besparingen) van 2 miljard per jaar inderdaad haalbaar zijn, dan zou een jaarlijks budget van 2 miljoen voor wetenschappelijk onderzoek (1 promille van dat enorme bedrag) veel kunnen opleveren: inzichten, good practices, kwalitatieve en kwantitatieve benchmarkdata die de nationale economie een impuls geven en kennis over HNW een exportproduct maakt.

Ervaringsdeskundige niet blij met HNW

Ter afsluiting treft u hier een ingekomen reactie op het artikel in de NRC-Next. De reactie laat zien welke negatieve sentimenten slecht en/of beperkt doorgevoerd HNW zoal kan oproepen.

Zelf ben ik ervaringsdeskundige: het (overheids)bedrijf waar ik werk heeft “HNW” ingevoerd. Naar het blijkt gewoon een platte bezuinigingsoperatie op de kosten voor werkplekken. Zaken zoals woon-werkvergoeding: niet goed geregeld. Komt door de verplichting minimaal 3 dagen op de standplaats te moeten zitten, anders geen reiskosten vergoeding; dus echte flexwerkers van hooguit 3 dagen per week komen niet eens in aanmerking voor HNW.

Zaken als thuiswerken: niet goed geregeld. Zaken als ziekteverlof: niet goed geregeld, want als je toch thuis bent kun je vast wel doorwerken. Zaken als werkplekken op andere locaties bij andere overheidsdiensten: niet geregeld.

De kneep bleek hem ook te zitten in het middle-management (had de OR al voor gewaarschuwd): veel ‘managers’ vertrouwen hun personeel niet en willen die “zien”. De bedoeling is dan op output te sturen, maar niemand kan die output definiëren; daarvoor zijn de ketens te lang en de afhankelijkheden te groot. Tenzij je het zinloos produceren van voortgangsrapporten waarop ‘geen voortgang’ en ‘in behandeling’ tot output verheft.

En inderdaad zijn er genoeg mensen die niet bestand zijn tegen een grote open ruimte met veel beweging en gehorigheid, te weinig plekken om zich terug te trekken -die plek moet per dagdeel ‘gereserveerd’ worden- en gewoon een eigen plek missen. Het concept van alles in je trolley stoppen, inclusief het fotootje van vrouw en kinderen, en je weg zoeken is niet voor iedereen haalbaar; OOK afhankelijk van de werkzaamheden.

Dus men is er wel, maakt zich druk, maar de effectiviteit lijdt er onder. En aangezien de werktijden niet helemaal losgelaten zijn: de gebruikelijke taferelen bij bushaltes, stations en filerijden: niets spreiding.

En dan heeft het hogere management, wél voorzien van I-pad en Blackberrie, nog het lef om op maandag te vragen waarom je de mail die ze je in het weekend gestuurd hebben niet beantwoordde. Je kan toch ook thuiswerken?

Het gebeurt weer helemaal op zijn Nederlands: ondoordacht, overhaast en op de centen, en met de idee dat een werknemer Staatseigendom is die zijn vrije tijd maar moet kopen.

Graag eens onderzoeken welk deel van die fictieve 2 miljard wordt opgehoest door de werknemer: u zult schrikken, vrees ik.

R. Favier (17 nov 2012)