Maakt de kantoortuin je ziek?
19 februari 2020
Maakt de kantoortuin ons ziek? Headlines als “De kantoortuin is funest voor mentale gezondheid” (AD) en “Help, de kantoortuin maakt ons ziek” (MT) doen je geloven van wel. Heeft de lay-out van de werkomgeving daadwerkelijk invloed op onze gezondheid? Onderzoekers Susanne Colenberg (CfPB), Tuuli Jylhä en Monique Arkesteijn (TUDelft/BK/MBE) zochten het uit. Wat kunnen we leren van hun bevindingen? En hoe gaan we hier als CfPB mee aan de slag?
Niet te veel mensen in een open ruimte
Wellicht is het herkenbaar. Na een lange dag werken in de kantoortuin ga je naar huis met een vaag kloppend gevoel in je hoofd en vermoeide ogen. Heeft dit te maken met de indeling van de werkomgeving? Er zijn aanwijzingen van wel. Uit het artikel ‘The relationship between interior office space and employee health and well-being – a literature review’ van Susanne Colenberg (CfPB), Tuuli Jylhä en Monique Arkesteijn (TUDelft/BK/MBE) blijkt dat een open ruimte een negatieve invloed heeft op welzijn en gezondheid en geassocieerd wordt met een hoger ziekteverzuim. Gebruikers van een open ruimte ervaren fysieke klachten, zoals meer hoofdpijn, vermoeidheid en irritatie aan neus, keel, huid en ogen. En ook psychologisch scoort een open ruimte met meerdere mensen slechter. Onder andere door het geluid, verminderde privacy en een verslechterde relatie met collega’s. Tegelijkertijd werd er een positief verband gevonden wat betreft open lay-out van de werkomgeving en gezondheid. De open ruimte leek uit te nodigen tot bewegen, de gebruikers zaten namelijk minder.
Lay-out om gezond gedrag te stimuleren
We weten allemaal dat bewegen goed is voor je gezondheid. Toch blijven velen van ons zittend werken (factsheet langdurig werken TNO). Kan de indeling van de werkomgeving hier verandering in brengen? De open ruimte leek al uit te nodigen tot bewegen. Is het mogelijk de werkomgeving verder aan te passen zodat beweging nog meer gestimuleerd wordt? In het literatuuronderzoek van Susanne Colenberg (CfPB), Tuuli Jylhä en Monique Arkesteijn zijn na strenge selectie twee studies overgebleven die hier verder op ingaan. In deze studies wordt aangetoond dat een kantoor waar beweging werd gestimuleerd mogelijk invloed heeft op gezond gedrag. Voorbeelden van beweging-stimulerende maatregelen in de onderzochte kantoren zijn het centraal plaatsen van de trap (de foto van het Polak gebouw geeft een goed voorbeeld) en het plaatsen van het koffiezetapparaat op afstand van de werkplek. Opvallend was dat, hoewel de gebruikers in beide studies niet meer liepen dan in de oude situatie, ze toch minder rugklachten ervaarden. Mogelijk is dit te verklaren doordat de gebruikers minder zaten en meer staand aan het werk waren.
Polak gebouw Erasmus Universiteit Rotterdam– Courtesy of Paul de Ruiter Architects – Photography: Tim Van de Velde
Activiteitgericht werken het best?
Tenslotte zijn er ook aanwijzingen dat een activiteit-gerelateerde werkomgeving een positieve invloed heeft op gezondheid. In deze werkomgeving delen gebruikers diverse werkplekken die gericht zijn op het ondersteunen van verschillende activiteiten. Uit het literatuuronderzoek van Susanne en haar collega-onderzoekers bleek dat deze specifieke omgeving positiever ervaren werd op het gebied van gezondheid dan een open- en een gesloten werkplekomgeving. Dit is opvallend, omdat de open werkplek (die ook onderdeel is van de activiteit gerelateerde omgeving) juist een negatieve invloed leek te hebben op gezondheid en welzijn. Kennelijk bevalt het om een keuze te kunnen maken uit uiteenlopende soorten werkplekken.
Maar maakt de kantoortuin ons nou ziek?
Terugkomend op de headline “Help, de kantoortuin maakt ons ziek”: kunnen we dit inderdaad concluderen uit bovenstaande bevindingen? Niet met een heldere ‘ja’ of ‘nee’. Want uit het literatuuronderzoek kunnen de volgende twee conclusies getrokken worden voor wat betreft de invloed van lay out van de werkomgeving op de gezondheid van gebruikers:
- Het ontbreekt aan concrete cijfers, consistentie en sterk bewijs om deze invloed aan te tonen.
- Een directe relatie te leggen tussen gezondheid en de lay-out van de werkomgeving is lastig. Gezondheid en welzijn blijken afhankelijk te zijn van veel aspecten.
Wel geven de aanwijzingen van Susanne, Tuuli en Monique ons handvatten voor de wijze waarop je een werkomgeving zou kunnen indelen. Ook is het duidelijk dat verder onderzoek noodzakelijk is. Vitaliteit en gezondheid staan op de kennisagenda van het CfPB. Voor ons als onafhankelijk kennisinstituut ligt hier een kans om de juiste vragen te stellen voor onderzoek naar gezondheid en de werkomgeving. In onze gesprekken, presentaties en praktijkonderzoeken besteden we hierbij ook aandacht aan de indeling van de werkomgeving. Op basis van alle lessen uit deze diepgravende studie willen we mensen bij elkaar brengen om met elkaar in gesprek te gaan, kennis te nemen van wat wij leerden uit de studie en hun bevindingen hieraan te toetsen. Op deze manier creëren we meer inzicht in de relatie tussen de lay-out van de werkomgeving en gezondheid. Hopelijk geeft de wetenschap dan op een dag een definitief antwoord op de vraag: ‘maakt de kantoortuin ons ziek?’.
Komende weken volgen er in de reeks gezondheid en werkomgeving nog een aantal blogs van het CfPB, dus houdt u social media in de gaten!
Contactpersoon
