'Verbinding' creëren, kan dat alleen op kantoor?
7 july 2022
COVID-19 heeft de wereld van de (kantoor)werkplek behoorlijk op zijn kop gezet. Als gevolg van de ervaringen die werden opgedaan tijdens de pandemie zijn kantoorhoudende organisaties momenteel bezig om hybride werken op een goede manier te implementeren. Maar hoe doe je dat?
Eén van de prangende vragen is: hoe realiseer je sociale verbinding? Om hier inzichten in te verschaffen combineerden CfPB-onderzoekers Dennis La Brijn, Henk-Jan Hoekjen en (oud-directeur) Wim Pullen historische, filosofische en praktische inzichten om te komen tot een antwoord op deze vraag.
Deze analyse is onlangs verschenen in het wetenschappelijk tijdschrift Gedrag & Organisatie (Amsterdam University Press). “Het plaatst onze hedendaagse vraagstukken rondom sociale cohesie en hybride werken op een langere tijdlijn. We gaan voorbij aan de waan van de dag, zonder praktische handvatten uit het oog te verliezen”, aldus CfPB-onderzoeker Dennis La Brijn.
Dennis La Brijn.
Verbinding
Het artikel ‘Kennis verwerken in de virtuele agora: Thuiswerken en gemeenschappelijkheid na COVID-19’ beantwoorden de auteurs de vraag hoe binnen een aantal archetypische historische voorbeelden van sociale gemeenschappelijkheid de onderlinge verbinding tussen de deelnemers aan de gemeenschap werd geborgd. De CfPB-onderzoekers analyseren achtereenvolgens de Oudgriekse agora, de Middeleeuwse jaarmarkt, het vroegmoderne koffiehuis en het twintigste-eeuwse kantoor.
Vijf condities
Om gepercipieerde gemeenschappelijkheid binnen een groep mensen te waarborgen concluderen de auteurs dat er – vanuit historisch oogpunt – een vijftal minimale condities zijn. Het betreft:
- Fysieke gemeenschappelijkheid: Iedere vorm van gemeenschappelijkheid is in zekere mate afhankelijk van een gedeelde fysieke ruimte.
- Een verbeelde gemeenschap: Een individu moet zich onderdeel voelen van een groter geheel.
- Gereglementeerde toegankelijkheid: Het moet voor alle belanghebbenden duidelijk zijn wie tot de gemeenschappelijke 'sociale ruimte' behoort en wie niet. De toegankelijkheid tot interne informatie moet formeel en materieel geregeld zijn.
- Mensbeeld: Binnen de gemeenschap moet helder zijn welke opvatting er wordt gehanteerd met betrekking tot de status van de leden van de gemeenschap.
- Juridische inkadering: Het is belangrijk om contractuele overeenkomsten aan te gaan en flankerend beleid te ontwikkelen.
“Deze condities bieden organisaties beter inzicht in de onderwerpen die van belang zijn bij het doordenken van de verhouding tussen de gemeenschappelijke fysieke en digitale ruimte”, aldus La Brijn, Hoekjen en Pullen in het artikel. “Bovendien vormen ze een aanzet tot een nieuw op te stellen onderzoeksagenda.” De komende tijd gaat het CfPB verder met het invullen van vele vraagstukken die leven met met betrekking tot (onder meer) hybride werken (bijvoorbeeld binnen het collectieve onderzoeksprogramma Werk in Transitie).
CfPB deelt inzichten uit onderzoek
Het CfPB is al meer dan 20 jaar actief als kennisinstituut op het gebied van mens en werkomgeving. Het CfPB doet bij diverse partijen praktisch onderzoek naar uiteenlopende vraagstukken. De opgehaalde kennis delen wij – geanonimiseerd – met geïnteresseerden via diverse professionele en wetenschappelijke platforms.
Zo zullen op de aanstaande Transdisciplinary Workplace Research (TWR) Conferentie in Milaan (7-10 september 2022) twee papers verzorgd worden door het CfPB. Deze gaan over het realiseren van verbinding op kantoor en het verkennen van ‘de taxonomie van de activiteiten van de kenniswerker’. Onderzoekers Maaike Niekel en Dennis La Brijn presenteren de laatste inzichten van het CfPB aan wetenschap en praktijk.
Contactperson
